Zoeken

Subsidies, leningen en enthousiaste directie- of bestuursleden zijn onmisbaar bij daadwerkelijke verduurzaming van maatschappelijk vastgoed

Gepubliceerd op 16 juli 2024

Wie daadwerkelijk met verduurzaming aan de slag wil heeft in ieder geval enthousiaste bestuurs- of directieleden en een subsidie of lening nodig. Dat concludeert duurzaamheidsprojectbureau SAMEEN uit Groningen dat voor het programma Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (VMV) onderzocht hoeveel deelnemers van het programma al verduurzaamd hebben. Maar liefst 66% heeft al grootschalige maatregelen genomen of gaat dat op korte termijn doen. SAMEEN voerde het onderzoek in mei en juni uit onder bijna 60 van de ruim 100 vastgoedeigenaren die in 2022-2023 deelnamen aan het programma. Aan het onderzoek deden 32 stichtingsbesturen van dorpshuizen, 10 zorgaanbieders in de eerstelijns- en langdurige zorg en 7 scholen in het Primair Onderwijs (PO)- en Voortgezet Onderwijs mee.

Geen subsidie of lening = geen verduurzaming

Uit dit onderzoek blijkt dat zonder subsidies of leningen de verduurzaming niet van de grond komt, ook al is er wel een sterke ideologische motivatie. Dorpshuizen krijgen middelen voor groot onderhoud vanuit de gemeente, maar die zijn vaak niet toereikend, waardoor dorpshuisbesturen andere subsidies nodig hebben, zoals die van het Oranjefonds, LEADER of fondsen van banken. Soms gebruiken deze besturen de renteloze lening van het Energiefonds Drenthe. Zorgaanbieders gebruiken dan weer relatief vaak leningen om te verduurzamen. Ook vragen zorginstellingen de DUMAVA frequent aan. Informatie over financiële regelingen, zoals subsidies en leningen is wel eenvoudig te vinden. Dat gebeurt vanuit koepelorganisaties, via nieuwsbrieven en vanuit het Programma VMV speciaal daarvoor georganiseerde bijeenkomsten.

Uitdaging in planning en uitvoering

Een ander issue is de planning van de uitvoering. Opvallend weinig instanties, met name dorpshuizen, stelden een gebouwaanpak of Duurzaam Meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) op. Ook het uitschrijven van een businesscase is vrij zeldzaam. Het zijn vooral de grotere vastgoedeigenaren (langdurige zorg en PO-scholen) met meerdere gebouwen die een (D)MJOP en/of een businesscase hebben. Dorpshuizen vallen vaak buiten de boot als ze worden beheerd door de gemeente, omdat het maar een deel is van de vastgoedportefeuille. We proberen daarom de besturen van dorps- en buurthuizen samen te laten werken om als collectief de verduurzaming op te pakken. Zo ontzorgen we de gemeentes die vaak al tegen een capaciteitsplafond aanlopen en kunnen we bestaande MJOP aanvullen met data en subsidies. Vanuit het programma willen we de gemeenten daarin ook ondersteunen.

Positieve ervaring met het programma VMV

Het merendeel van de geïnterviewde vastgoedeigenaren kijkt positief terug op de deelname aan het programma VMV en de kwaliteit van de geleverde energiebesparingsadviezen. Het feit dat meer van de helft van de geïnterviewde instanties in relatief korte tijd al grootschalige maatregelen uitvoerde, zegt wat dat betreft ook al voldoende.

Vanuit het Programma VMV voert de provincie dit inventariserend onderzoek jaarlijks uit in mei-juni. Succesvolle projecten worden gedeeld om anderen te inspireren.