De kracht van ervaring binnen de Alliantie van Kracht
Alliantie van Kracht is een netwerk dat bestaat uit verschillende organisaties, gemeenten, onderwijsinstanties en ervaringsdeskundigen. Maar wat houdt het werk van een ervaringsdeskundige eigenlijk in en waarom zou iedere instantie er één in dienst moeten hebben? Ervaringsdeskundige Lineke Smit en Lajenda Garst, projectleider Ervaringsdeskundigheid en Werk, vertellen hierover.
Lajenda Garst en Lineke Smit zijn beiden verbonden aan de Alliantie van Kracht, waarin veel partners bezig zijn om generatiearmoede in de Veenkoloniën tegen te gaan. “Armoede wordt vaak financieel uitgelegd, maar het gaat ook over sociale uitsluiting. Daarom noem ik het liever generatieoverdracht”, vertelt Lineke. “Deze generatieoverdracht is tweeledig: het zit in systemen en protocollen die vaak te moeilijk en te ingewikkeld zijn, maar het zit ook in de mensen zelf. In het gebrek aan sociale emotionele vaardigheden die je van huis uit mee hebt gekregen. In het minderwaardigheidsgevoel dat steeds wordt bevestigd door de rest van de wereld. Daarom ben je niet gemotiveerd om de toeslagen te regelen, waar je recht op hebt. Daar kan ik over meepraten want ik ben ook zo opgegroeid.”
We zijn de menselijke maat een beetje uit het oog verloren
Na een opleiding te hebben gevolgd, werkt Lineke nu 5 jaar als ervaringsdeskundige bij verschillende instanties in het hele land. “Ik houd organisaties een spiegel voor en laat zien waar het systeem beter, gemakkelijker en effectiever kan worden gemaakt. Je hebt systemen nodig maar ze zijn leidend geworden. We zijn de menselijke maat een beetje uit het oog verloren. Ik bekijk wat er nodig is om tot verandering te komen. Als je over generatiearmoede hebt, dan gaat het vaak over inclusie. Dat probeer ik ook in te brengen, zodat dit duidelijker wordt voor instanties. Ik heb echt een adviserende functie.”
Preventief werken
De inzet van ervaringsdeskundigen is belangrijk, vindt Lajenda Garst. “Overal waar mensen samenkomen, kunnen ervaringsdeskundigen worden ingezet, zowel op beleidsmatig gebied als in de uitvoering. Zet je ervaringsdeskundigen goed in, dan kun je preventief werken en daardoor bijvoorbeeld extra kosten voorkomen. Ervaringsdeskundigheid is geen doel maar een middel om maatschappelijke en organisatievraagstukken op te lossen. Zo is de inzet van ervaringsdeskundigen een belangrijk onderdeel om generatiearmoede te bestrijden. Het heeft op 3 punten meerwaarde: herkenbaarheid voor cliënten en inwoners, kans voor de ervaringsdeskundige zelf om uit een ontwrichtende situatie te komen en een nieuwe mogelijkheid door een extra dimensie toe te voegen op de arbeidsmarkt. Ervaringsdeskundigen spreken vanuit het hart. Dat raakt en daardoor voelen mensen zich echt gehoord. Daarnaast maken ervaringsdeskundigen verbinding tussen de maatschappij en de systeemwereld.”
Erkend vakgebied
Lajenda wil graag dat ervaringsdeskundigheid in de toekomst gezien wordt als een erkend vakgebied. Lajenda: “Ik zou willen dat het in 2035 bij bedrijven en organisaties zó is ingebed, dat het project Ervaringsdeskundigheid en Werk niet meer nodig is. Dat erbij de opleiding volledige doorstroom is, dat potentiële ervaringsdeskundigen de opleiding weten te vinden en dat het naar waarde wordt betaald. Het mooiste is als er ervaringsdeskundigen in teams worden opgenomen, zodat professionaliteit en ervaring elkaar kunnen versterken. Uiteindelijk wil ik dat er niet anders wordt gekeken naar ervaringsdeskundigen dan naar andere medewerkers.”